Historia naszej Szkoły została zapoczątkowana już pod koniec XIX wieku, kiedy mieleckie mieszczaństwo rozpoczęło starania o zorganizowanie szkoły średniej. Starania te sprawiły, że Ministerstwo Wyznań i Oświaty w Wiedniu wydało odpowiednie rozporządzenie, powołujące od września 1905 roku pierwszą szkołę średnią w Mielcu. Tak więc Szkoła nasza liczy sobie prawie 100 lat i w uznaniu tego faktu w 1992 roku przyjęta została do „Klubu Najstarszych Szkół w Polsce”.
Początki były jednak trudne, ponieważ mimo deklaracji gminy mieleckiej, a także okolicznych gmin wiejskich o zapewnieniu funduszy na budowę własnego gmachu, którego jeszcze nie wybudowano, naukę rozpoczęto w salach budynku gminnego (dzisiaj część liceum od strony ul. Kościuszki), a w latach następnych także w prywatnych domach.
W pierwszym roku działalności, czterech nauczycieli uczyło 95 uczniów w dwóch klasach pierwszych w grupie pierwszych obituwentów kończących szkoły w 1913 roku była tylko jedna dziewczyna, tzw. prywatystka, bo dopiero we wrześniu tego roku Ministerstwo Wyznań i Oświaty wyraziło zgodę na uczęszczanie dziewcząt do szkół średnich z zastrzeżeniem, że ich liczba nie mogła przekraczać 10% stanu liczbowego klas.
Takie były początki, jednak pierwsze trudności stopniowo rozwiązywano. W 1910 roku rozpoczęto budowę nowego gmachu Szkoły. Prace przebiegały szybko, bo już w 1912 roku gmach gimnazjum wraz z salą gimnastyczną i bursa z kaplicą zostały oddane do użytku. W tym właśnie budynku odbyła się pierwsza matura.
Po wybuchu I wojny światowej zajęcia szkolne zostały zawieszone od września 1914 do lipca 1915. Później, mimo iż budynek szkolny został mocno zdewastowany, nauka trwała nieprzerwanie do uzyskania niepodległości. W pierwszym okresie funkcjonowania gimnazjum prowadzono w Szkole szeroką działalność pozalekcyjną: działała orkiestra gimnazjalna, drużyna skautowa, a także liczne stowarzyszenia niepodległościowe.
Wraz z nastaniem niepodległości niewiele zmieniło się w systemie nauczania. Wprawdzie w szkołach w Galicji ujednolicono programy nauczania, a z nazw usunięto określenie „cesarsko-królewskie”, ale struktura szkolna pozostała taka jak przed wojną. Ważnym wydarzeniem w życiu szkoły było nadanie jej imienia patrona – Stanisława Konarskiego, które nastąpiło w roku szkolnym 1924/25. Zasadnicza reforma szkolnictwa dokonana została dopiero w 1932 roku. Od tej pory szkoły średnie były sześcioletnie, dwustopniowe na podbudowie sześciu klas szkoły podstawowej. Szkoła nasza zgodnie z ustawą składała się z 4-letniego gimnazjum kończącego się tzw. „małą maturą” i dwuletniego liceum typu humanistycznego i przyrodniczego, kończącego się tzw. „dużą maturą”, uprawniającą młodzież do dalszego kształcenia w ramach studiów wyższych.
Podobnie jak w okresie wcześniejszym, działały w szkole organizacje młodzieżowe i kółka zainteresowań, w tym kółka dramatyczne wystawiające wiele sztuk polskich i obcych autorów. Z dużym powodzeniem występowała nadal orkiestra szkolna oraz zorganizowany w 1933 roku zespół śpiewaczy prowadzony przez Stanisława Lachmana, który otworzył piękną kartę w życiu Szkoły, zapisywaną do dziś przez kilka pokoleń chórzystów naszej Szkoły.
Kolejny okres w dziejach wyznaczyła II wojna światowa. Już we wrześniu 1939 roku zamknięto mieleckie szkoły średnie, w tym Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego. Ponieważ szkoły średnie nie mogły legalnie prowadzić działalności, dlatego już w 1940 roku powstały pierwsze zespoły tajnego nauczania na tym szczeblu. Mimo iż część kadry nauczającej została aresztowana i wywieziona do więzień i obozów, to efekty tajnego nauczania były bardzo dobre.
Po zakończeniu działań wojennych w Mielcu, gdy front przesunął się za Wisłokę, już we wrześniu 1944 roku Gimnazjum i Liceum wznowiły swoją działalność. Z powodu trudności lokalowych, aby umożliwić młodzieży z powiatu uczęszczanie do szkoły średniej, uruchomiono także tzw. kursy gimnazjalne w Tuszowie Narodowym i Przecławiu, które były w zasadzie filiami szkoły mieleckiej.
Od roku szkolnego 1947/48 w miejsce 4-letniego gimnazjum i 2-letniego liceum zaczęła działać tzw. jedenastoletnia szkoła ogólnokształcąca, składająca się z 7-letniej szkoły podstawowej i 4-letniego liceum, z nazwą – Państwowa Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Licealnego z klasami od VIII do XI. Zlikwidowano też kursy gimnazjalne.
W 1951 roku Liceum im. Stanisława Konarskiego zostało przeniesione z budynku gimnazjalnego przy ulicy Kilińskiego do szkoły „pod zegarem” przy ulicy Kościuszki. W budynku tym nauka była dwuzmianowa, gdyż było tam zbyt mało sal dla potrzeb liceum, a oprócz tego dodatkowe sale wynajmowano.
W roku szkolnym 1966/67 rozpoczęła się reorganizacja szkolnictwa, przedłużająca obowiązek szkoły do 8 lat. Wówczas przemianowano liceum ogólnokształcące na czteroletnie z klasami I – IV. Szkoła znowu została przeniesiona do budynku rozbudowanego wzdłuż ulicy Polnej, dzisiejszej – Jędrusiów, w którym mieści się do dziś.
Już w rozbudowanym budynku organizowano okolicznościowe sesje popularno-naukowe, kolejne obchody rocznicowe gimnazjum i liceum. Tu w roku 1976 podczas uroczystości 70-lecia istnienia placówki przywrócono szkole imię patrona – Stanisława Konarskiego: wręczono młodzieży sztandar szkolny, który od tej pory towarzyszył wszystkim szkolnym uroczystościom. W tym budynku przez wiele lat działało także Liceum dla Pracujących, najpierw jako samodzielna placówka, a od 1976 do 1993 roku jako szkoła związana wspólną dyrekcją z I Liceum Ogólnokształcącym.
Rok 1985 był szczególnie ważny dla naszej Szkoły, gdyż ukończono wtedy nadbudowy budynku szkolnego. Fakt ten zbiegł się w czasie z obchodami święta 80-lecia powstania Szkoły, które uczczono poprzez wmurowanie na głównej elewacji budynku popiersia patrona – Stanisława Konarskiego i wydaniem okolicznościowej publikacji „80-lecie Gimnazjum i Liceum w Mielcu 1905-1985”, zawierającej artykuły dotyczące historii Szkoły oraz część urzędową. W tym okresie nasze Liceum nawiązało przyjacielskie kontakty z innymi szkołami, np. w Paryżu, we Lwowie, a także w Zurychu. Podtrzymując wspaniałe tradycje z początku istnienia wznowiono wydawanie rocznych sprawozdań, które obok części urzędowej zawierały artykuły z różnych dziedzin.
Przełomowe wydarzenia lat 1989/90 postawiły przed Szkołą nowe wyzwania, ale stworzyły także nowe możliwości. Szkoła szybko podjęła wyzwanie, jakim było otwarcie się granic, a także zmiana potrzeb edukacyjnych młodzieży. Nauczyciele Liceum opracowali szereg autorskich programów przedmiotowych, na bazie których powstały klasy profilowane cieszące się dużym zainteresowaniem młodzieży. Podtrzymując przyjacielskie kontakty z innymi szkołami, zorganizowano szereg wycieczek i wyjazdów zagranicznych (między innymi do Francji, Austrii, Grecji, Szkocji i Szwajcarii). Chór szkolny pod dyrekcją Pawła Lisa koncertował często poza granicami kraju, współpracując z Samorządowym Centrum Kultury w Mielcu. Dbając o językowe wykształcenie młodzieży, nie tylko zwiększono liczbę godzin nauczania języków obcych w Szkole, ale także czasowo zatrudniono obcokrajowców do nauki konwersacji w języku angielskim i niemieckim.
W centrum zainteresowania Szkoły znaleźli się uczniowie zdolni, wyróżniający się w wielu dziedzinach. Otoczeni opieką nauczycieli, osiągnęli sukcesy na skalę krajową, a także międzynarodową. Byli to laureaci lub finaliści, reprezentujący Szkołę w eliminacjach do centralnych olimpiad i konkursów, często później bez egzaminów przyjmowani na renomowane kierunki wyższych uczelni.
Przełom wieków przyniósł kolejną reformę w szkolnictwie związaną m. in. z tworzeniem nowej sieci szkół i reformą systemu maturalnego. Szkoła właściwie przygotowała się do nowych zmian: wielu nauczycieli uzyskało uprawnienia egzaminatorów nowej matury, opracowano też profile klas do nowego liceum. W myśl reformy nasza Szkoła stała się 3-letnim liceum ogólnokształcącym. Tak było do września 2019r., kiedy to kolejna szkolna reforma przywróciła 4-letnie licea i 8-letnie szkoły podstawowe.
Przystąpienie Polski do UE w 2004r. otworzyło przed Liceum nowe możliwości. Młodzież chętnie korzystała z otwartych granic i uczestniczyła w wielu szkolnych wycieczkach, zwiedzając Europę. Od lat nauczyciele języka niemieckiego organizowali wyjazdy uczniów naszej Szkoły do Lohne w ramach wymiany z partnerską placówką w Niemczech. Liceum współpracowało także z misyjnymi ośrodkami edukacyjnymi w Rutshuru w Rwandzie.
Szkoła uczestniczyła także w różnych projektach UE adresowanych do młodzieży np. Kreatywni uczniowie w nowoczesnym liceum, który był realizowany w latach 2014 – 2020, czy obecnie w programie Szkoła wspierająca – szkoła sukcesu przewidzianym na lata 2021- 2027. Programy te wzbogacają ofertę edukacyjną szkoły i pozwalają poszerzyć jej bazę dydaktyczną.
Podobnie jak inne szkoły Liceum przeszło także z powodzeniem trudny okres pandemii COVID-19, realizując zajęcia w ramach edukacji zdalnej.
Poprzez systematycznie dostosowywanie swojej oferty do zmieniających się potrzeb i oczekiwań młodzieży, Szkoła cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, co owocuje dużym naborem do klas naszego Liceum.
To najlepiej potwierdza dobry kierunek działań podejmowanych przez kolejnych dyrektorów i nauczycieli I Liceum Ogólnokształcącego.
Nasza Szkoła w 2025 roku obchodzi swoje 120-lecie istnienia.
Opracował mgr Piotr Babula
Bibliografia:
red. M. Maciąga – „80 lat Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Konarskiego w Mielcu” – Mielec 1986 r.
red. F. Kiryk – „Mielec – studia i materiały z dziejów miasta i regionu” t. 1 – Mielec 1984 rok, t. 2 – Rzeszów 1988 r.
Materiały z archiwum I LO w Mielcu
